Η αλχημεία του ίχνους

Έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Σκυλογιάννη στο χώρο του εργαστηρίου του στα Ταμπάκικα της Άμφισσας. 8 – 23 Οκτωβρίου 2016

Επίσης δεν υπάρχει ‘‘μορφική’’ ή ‘‘μη-μορφική’’ τέχνη. Τα πάντα εμφανίζονται ενώπιόν μας μέσα στο περίγραμμα κάποιας ‘‘μορφής’’. Ακόμα και στη μεταφυσική, οι ιδέες παρουσιάζονται μέσω συμβολικών ‘‘μορφών’’.¹

Σχέδια λιτά, μίνιμαλ και σε ένα βαθμό φέροντα την αίσθηση του ανοίκειου, συναπαρτίζουν την έκθεση του Γιώργου Σκυλογιάννη. Η τεχνική συνίσταται στη διατήρηση του κατακτημένου, γνώριμού του ύφους, υπό την αίρεση μιας ιδιαίτερης αντιστροφής∙ βρισκόμαστε ενώπιον σχεδίων που συγκροτούν μορφές χωρίς βάθος –ή ενός προσχηματικού, ενσωματωμένου βάθους– κατ’ αναλογίαν της τεχνοτροπίας του Μανέ, όπως την προσδιορίζει ο Μισέλ Φουκώ: είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτύχει κανείς μια ζωγραφική που ακολουθεί την αντίστροφη πορεία, όχι, δηλαδή, εκείνη που θέτει στο επίκεντρο το παριστώμενο με φορά προς το βάθος του, αλλά από τη σταδιακή έκλειψη του βάθους προς τις αυτόνομες μορφές. Από την άποψη αυτή, θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να σκεφθούμε, καθώς η εικαστική τέχνη έχει πάψει προ πολλού να θεωρείται απλώς μια οπτική εμπειρία, την ενδεχόμενη χρήση του ρήματος ‘‘σκιαγραφεί’’ όταν αναφερόμαστε στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της παρούσας έκθεσης. Οι σκιαγραφήσεις της, εν τέλει, λειτουργούν και στα δύο επίπεδα, επίπεδα ετερογενή μα αναγκαία εκατέρωθεν: αυτό της εικαστικής απεικόνισης και εκείνο της γλωσσικής αναπαράστασης. Απομένει στον θεατή ν’ αποφασίσει εάν κάποιο εκ των δύο κυριαρχεί.

Ιδού, λοιπόν, μια από τις εξαίσιες λειτουργίες της τέχνης: μας δημιουργεί εσωτερικές συναισθηματικές αντιδράσεις, τις οποίες δεν αρκούν ώστε να τις εξηγήσουν τελεσίδικα –ενδεχομένως και απλώς να τις περιγράψουν– ούτε το ίδιο έργο τέχνης καθεαυτώ, ούτε οι θεωρητικές επεξεργασίες.

Ιορδάνης Κουμασίδης

O Ιορδάνης Κουμασίδης διδάσκει στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.

1^ Πάμπλο Πικάσο Σκέψεις για την τέχνη, μετ. Αλεξάνδρα Δημητριάδη, Γεράσιμος Ιωαννίδης, Printa-Ροές, 2005, σελ. 54.